Hãy nhìn xem bạn có đối thủ cạnh tranh không? Ai là đối thủ cạnh tranh của bạn, từ đó xác định giá trị của bạn, của tổ chức nơi bạn làm việc, hoặc công ty riêng của bạn; từ hai nhận định sau:
1. Muốn biết địa vị của một người, hãy xem đối thủ của họ ra sao.
2.Nhiều người cho rằng có (có thêm) 1 kẻ thù đã là nhiều, có (có thêm) bao nhiêu bạn cũng là không đủ?
Hai câu nói trên, cơ hồ đều có lý của nó, tùy theo cách nghĩ của mỗi người và từng thời điểm/khoảng thời gian của mỗi người trong suốt đường đời của họ. Cũng có thể liên tưởng tới trường hợp tương tự: Ca dao tục ngữ Việt Nam có câu: “Không thầy đố mày làm nên”, nhưng lại có câu: “Học thầy không tày học bạn”.
Mâu thuẫn, về mặt triết học, luôn là một phạm trù tất yếu, và nó dường như tồn tại ở bất kỳ đâu, bất kỳ thể chế chính trị, xã hội nào, bất kỳ thời điểm lịch sử nào. Chả thế mà Lưu gù và Hòa Thân lại song song tồn tại, mà không ai (đại diện cho một mặt đối lập) bị triệt tiêu. Nói về trường hợp này, có thể dẫn ra ví dụ khi Trung Quốc thời đó bị lũ lụt, dẫn đến dân chúng lầm than, nhiều nơi rơi vào cảnh màn trời, chiếu đất, tiếng kêu vang thấu trời xanh. Nhà vua liền cho gọi Lưu gù và Hòa Thân đến hiến kế. Lưu Gù cho rằng: triều đình nên xuất kho gạo dự trữ, phát cho nhân dân để xử lý ngắn hạn, và tăng cường đắp đê, gia cố khả năng chống chịu cho đê điều (hồi đó chưa có dự báo thời tiết dựa trên các thông số khoa học như bây giờ) nên khả năng dự báo và phòng ngừa là khó khăn hơn rất nhiều. Trong khi đó, Hòa Thân lại thủng thẳng hiến kế: Theo ngu thần, bệ hạ không cần mở kho gạo để ứng cứu vì như vậy không khác gì cho dân con cá mà không cho được cái cần câu. Bá tánh hoàn toàn có thể tự cứu mình mà không có sự ban hồng ân từ bệ hạ. Thêm nữa, nên xây vài cái chùa thật to để triều đình và dân chúng đến cầu khấn cho mưa thuận gió hòa. Như vậy, không những giúp cho giữ nguyên kho lương thực dự trữ phòng có binh biến, mà còn ngăn chặn được những trận đại hồng thủy về sau. Nếu không xây dựng chùa thì có thể cứu dân được năm nay, nhưng sang năm, sang năm nữa và cả mãi sau này, lũ lụt thiên tai vẫn xảy ra và triều đình không thể đủ lực mà cáng đáng mãi được (?!).
Đến đây, mỗi người hẳn đều có suy nghĩ riêng về hai kế sách này.
Là bạn, bạn sẽ chọn phương án nào??
Đó là ví dụ cho sự mâu thuẫn và đối lập trong cách nghĩ, cách hành xử hoàn toàn trái ngược trước cùng một hoàn cảnh, sự việc.
Quay lại vấn đề bạn có nên không có kẻ thù không? Theo cá nhân tôi: Bạn nên có kẻ thù, bởi lẽ nếu bạn không có kẻ thù, bạn có khả năng rơi vào một trong các thế “việt vị” sau:
1. Giá trị của bạn chưa cao:
Nếu bạn không có kẻ thù, tức là bạn có giá trị rất thấp đến mức không ai “có nhu cầu” cạnh tranh với bạn. Tất cả những gì họ dành cho bạn, chỉ theo ba hướng là: (i) coi thường bạn, (ii) đưa tay kéo bạn tiến lên hoặc bước lên bậc thang cao hơn, và (iii) mặc kệ bạn. Hẳn là bạn không muốn chọn bất kỳ hướng nào chứ?
2. Không ai biết đến bạn:
Chỉ cần có người biết đến bạn, tức là bạn đã có chỗ đứng nào đó ở đâu đó, level nào đó và trong lĩnh vực nào đó. Khi đó, ít nhất là bạn bắt đầu có đối thủ cạnh tranh, mà hiểu đơn giản là “kẻ thù” của bạn. Vậy bạn chọn có người (càng nhiều người càng tốt) biết đến bạn và bạn cũng có “vài ba” kẻ thù; hay bạn chấp nhận không ai cạnh tranh với bạn vì chưa cần cạnh tranh, họ đã hơn bạn bội phần rồi. Nói cách khác: Cạnh tranh hay là chết?
3. Bạn không gây được ảnh hưởng:
Khi bạn bắt đầu thành công, có nghĩa là bạn đã bắt đầu “xí phần” vào chiếc bánh lợi ích; nơi mà khi chưa có bạn, các thành viên khác đã và đang được hưởng nhiều hơn. Bạn càng thành công, sức ảnh hưởng càng lớn thì kẻ thù của bạn cũng càng cần có năng lực cao hơn để mong chiến thắng được bạn. Như vậy, xét rộng ra, đang khuyến khích nhiều người, nhiều tổ chức tiến bộ lên để cạnh tranh được với những cá nhân, tổ chức có năng lực cao. Tôi nghĩ bạn đã chấp nhận có kẻ thù để khẳng định vị thế của mình. Và kẻ thù của bạn càng xứng tầm, thì năng lực của bạn càng được gián tiếp xác nhận. Không ai nói rằng hãng Daihatsu là đối thủ cạnh tranh số 1 của Toyota, hay BMW.
Thay lời kết: Bạn không nên tự tay gây dựng kẻ thù, nhưng cũng không nên ngồi thụ động để không có ai muốn vượt qua bạn hoặc không còn ai ở phía sau bạn nữa.
Những ý kiến ngắn ngủi này hy vọng có thể trả lời phần nào cho câu hỏi: bạn có nên có kẻ thù không? Hay cảnh tỉnh bạn khi bạn đang say ngủ trong chiến thắng, rằng: bạn đang không có kẻ thù (?!).
Chia sẻ nếu bạn thấy hữu ích!