Hợp đồng quản lý, Hợp đồng vận hành và bảo dưỡng công trình là gì?
Hợp đồng vận hành và bảo dưỡng (O&M) tính đến và kiểm soát tất cả các khía cạnh và hoạt động cần thiết để điều hành nhà máy điện một cách an toàn và kinh tế nhất. Hợp đồng O&M giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro và tối đa lợi nhuận cho doanh nghiệp. Thuật ngữ “Hợp đồng quản lý” được áp dụng cho nhiều loại hợp đồng khác nhau, từ hợp đồng hỗ trợ kĩ thuật tới hợp đồng vận hành và duy trì phát triển. Do vậy, rất khó để soạn thảo một mẫu hợp đồng quản lý tổng quát áp dụng cho mọi lĩnh vực.
Nội dung chính của loại Hợp đồng này thường là các cam kết của cơ quan có thẩm quyền đối với nhà thầu trong việc quản lý các lĩnh vực hoạt động trong một khoảng thời gian ngắn tương đối (từ 2 đến 5 năm). Hợp đồng quản lý hướng tới các nhiệm vụ cụ thể và đầu vào hơn là tập trung vào đầu ra. Hợp đồng vận hành và bảo dưỡng lại hướng đến các yêu cầu về công suất cũng như hiệu suất.
Hợp đồng quản lý đơn giản nhất bao gồm các đơn vị vận hành tư nhân được trả một khoản phí cố định bởi cơ quan có thẩm quyền để thực hiện các nhiệm vụ cụ thể – mức thù lao không phụ thuộc vào việc thu thuế, đồng thời, các nhà vận hành tư nhân cũng không thường phải chịu rủi ro về điều kiện tài sản. Khi hợp đồng quản lý lấy việc thực hiện làm căn cứ,những hợp đồng này có thể chứa đựng các nội dung nhằm đòi hỏi nhà vận hành gánh nhiều rủi ro hơn, thậm chí là các rủi ro về điều kiện tài sản và thay thế các thiết bị và thành phần nhỏ hơn.
Các đặc tính chủ yếu của các Hợp đồng quản lý/Hợp đồng vận hành và bảo dưỡng
• Các Nhà thầu quản lý mốt số hoạt động nhất định;
• Nhìn chung các Hợp đồng đều có kỳ hạn ngắn, thường từ 2 đến 5 năm;
• Thông thường Hợp đồng sẽ có những thoả thuận chuyển tiếp để đưa khu vực tư nhân vào quản lý cơ sở hạ tầng, nhưng các hợp đồng về vận hành và bảo dưỡng công trình có thời hạn dài hơn ngày càng trở nên phổ biến trong lĩnh vực nước và năng lượng, khi có sự tham gia rộng rãi hơn của khu vực tư nhân thông qua hợp đồng thuê, điều khoản nhượng độc quyền trong các “các dịch vụ thiết yếu” này được cho là quá nhạy cảm về mặt chính trị hoặc không thực tế
• Thông thường loại Hợp đồng này được sử dụng trong lĩnh vực nước và lĩnh vực năng lượng (ở mức độ giới hạn hơn)
• Hạn chế tiềm năng cho việc nâng cao hiệu suất và hiệu quả hoạt động mặc dù các hợp đồng quản lý phức tạp hơn (thường được gọi là hợp đồng vận hành và bảo trì) có thể đưa ra một số ưu đãi về hiệu quả hoặc cải thiện thu thập thông tin bằng cách xác định các mục tiêu hoạt động và dựa vào một phần tiền thù lao cho việc hoàn thành (và bao gồm thời gian dài hơn)
• Nhà vận hành thường được trả một khoản phí cố định để trang trải cho nhân viên và chi phí. Cũng có thể có một khoản phí dựa trên kết quả thực hiện và mức phạt hợp đồng cố định trong trường hợp không đạt được các thông số hoạt động.
• Nhà vận hành có thể bị yêu cầu thu thập các hóa đơn của các tiện ích và có thể chấp nhận một số rủi ro về các tiêu chuẩn thực hiện nhưng không có khả năng tự thu đòi các khoản nợ.
• Hợp đồng có thể hữu ích bởi lẽ các điều kiện của tài sản là không chắc chắn hoặc bất định khi khu vực tư nhân không chấp nhận rủi ro lớn hơn.
• Một số Hợp đồng cũng có thể bao gồm các nghĩa vụ đối với nhà vận hành tư nhân trong việc vận hành và duy trì tài sản, đôi khi mở rộng để mang lại chi phí thay thế thường xuyên các bộ phận nhỏ, giá trị thấp của thiết bị. Các nội dung này đòi hỏi phải giám sát nhiều hơn để đảm bảo rằng các đầu ra đã đạt được và thường liên quan đến chi phí thiết lập cao hơn
• Thoả thuận hoạt động cũng thường có mối quan hệ đối với các Hợp đồng BOT/nhượng quyền, với nhà thầu phụ độc quyền trong giai đoạn vận hành của nhượng quyền cho một nhà điều hành
• Thông thường không chuyển nhân viên sang nhà thầu – nhà thầu sẽ chỉ thêm một lớp quản lý đối với cấu trúc tiện ích hiện có. Điều này thường gây ra vấn đề nếu nhân viên của tiện ích vẫn sẽ tìm đến cơ quan có thẩm quyền, nhà thầu của họ, để được hướng dẫn. Việc thực thi kỷ luật của nhà điều hành cá nhân cũng có thể gặp khó khăn
Để phân tích xem Hợp đồng quản lý có phải là giải pháp phù hợp nhất đối với tình hình thực tế, tham khảo Lợi nhuận và Rủi ro của các mô hình hợp tác công tư.
Ngân hàng thế giới đã phát triển một mẫu chuẩn cho Hợp đồng quản lý cùng với Tài liệu Đấu thầu và Ghi chú Kỹ thuật được khuyến nghị sử dụng cho các dự án về nước và năng lượng mà Ngân hàng đang tài trợ. Đồng thời bao gồm một Ghi chú Kỹ thuật thảo luận các hợp đồng quản lý và sự chuẩn bị của họ. Tham khảo Các điều kiện chung trong Hồ sơ Dự thầu cho hợp đồng.
Để có cái nhìn về hợp đồng quản lý đang hoạt động trong lĩnh vực cấp nước ở Venezuela, vui lòng tham khảo Hợp đồng quản lý và các tiện ích về nước: Trường hợp của bang Monagas, Venezuela.
Ví dụ về Hợp đồng quản lý/Vận hành và bảo dưỡng theo lĩnh vực
Nước và hệ thống vệ sinh
Tham khảo: Nước và hệ thống vệ sinh khu vực hợp tác công tư cho các ví dụ phức tạp của Hợp đồng quản lý/vận hành và duy trì nước, cũng như các loại Hợp đồng khác trong lĩnh vực này
Điện
Ngân hàng thế giới đã phát triển một mẫu chuẩn cho Hợp đồng quản lý cùng với Tài liệu Đấu thầu và Ghi chú Kỹ thuật được khuyến nghị sử dụng cho các dự án về nước và năng lượng Tham khảo Các điều kiện chung trong Hồ sơ Dự thầu cho hợp đồng.
Những nội dung sau đây đã được xây dựng cho một dự án do Ngân hàng Thế giới tài trợ, xem xét việc giới thiệu của các nhà vận hành khu vực tư nhân trong ngành điện thông qua một hợp đồng quản lý:
Danh mục các vấn đề cần kiểm tra tính hợp pháp (Thẩm định pháp lý) cần được đưa ra bởi các luật sư địa phương trong khi chuẩn bị hợp đồng quản lý điện.